Barcelona jest jednym z najgęściej zaludnionych miast europejskich z około 1,62 mln ludzi żyjących na obszarze nieco ponad 100 km2. W 2011 roku miasto rozpoczęło swoje progresywne działania na rzecz bioróżnorodności, zazieleniania przestrzeni miejskich, czystego powietrza i zielonej energii poprzez program Green Infrastructure and Biodiversity Plan 2020, który został stworzony na lata 2011-2020. Projekt miał na celu wsparcie dziedzictwa naturalnego miasta poprzez protokoły i środki naprawcze dla już istniejącej różnorodności biologicznej, a także zapewnienie łączności i równowagi w jej rozmieszczeniu poprzez planowanie zielonej infrastruktury. Program jest aktualnie kontynuowany w ramach Barcelona Nature Plan 2021-2030.
Według pierwotnego planu, miasto i jego tereny zielone zaczęły być projektowane z uwzględnieniem usług środowiskowych i kryteriów integracji w celu zwiększenia różnorodności biologicznej. Zaangażowanie lokalnych liderów i zobowiązanie ich do ochrony zielonej infrastruktury i bioróżnorodności było kluczowe dla projektowego modus operandi.
Głównymi zamierzeniami planu stało się tworzenie nowych przestrzeni dla przyrody, nowatorskie zarządzanie parkami, ogrodami i innymi terenami zielonymi w celu zwiększenia i wspierania bioróżnorodności oraz propagowanie wiedzy na temat zarządzania i ochrony zielonej infrastruktury i różnorodności. W ramach projektu tereny zielone są zaczęły być promowane jako miejsca dla zdrowia i przyjemności.
Jako jeden z odnóg projektu barcelońskiego ratusza, Barcelona Biodiversity Atlas – online’owy atlas bioróżnorodności opublikowany przez miasto – jest projektem wspierającym miejskie zdziczenie w kreatywny sposób. To mapa Barcelony podzielona na 73 dzielnice, która umożliwia wyszukiwanie drzew, roślin, ptaków, motyli i zwierząt kręgowych w mieście, niezależnie lub wspólnie. Jest to narzędzie, które umożliwia każdemu mieszkańcowi i mieszkance niezależny wgląd w dużą ilość informacji na temat barcelońskiej bioróżnorodności.
Kolejny projekt to Alcorques Vivos, pilotaż stworzony przez Instytut Miejski Parków i Ogrodów w Barcelonie. Realizowany we wszystkich dzielnicach miasta Barcelona, polega na sadzeniu dzikich kwiatów u podstawy drzew na ulicach, zamiast otaczania ich chodnikiem lub kratą. W projekcie chodzi o wysiew mieszanki rodzimych kwitnących roślin zielnych w celu przyciągnięcia specyficznej entomofauny do biologicznego zwalczania szkodników drzew przydrożnych. Jednym z celów jest też ocena tego rozwiązania jako alternatywy dla stosowania produktów fitosanitarnych. Naturalizacja miasta poprzez wybór gatunków kwitnących jest też atrakcyjna estetycznie i zmysłowo.
Już od 2011 plan współpracuje także z istniejącymi już inicjatywami, m.in. Urban Butterfly Monitor, zainicjowanym przez sieć wolontariuszy, którzy łączą siły, aby uzyskać dane na temat populacji motyli w Barcelonie i Madrycie. W maju i czerwcu 2020 roku, w ramach programu Urban Butterfly Monitor, stwierdzono znaczny wzrost bioróżnorodności: 28% więcej gatunków na park ogółem, 74% więcej motyli oraz eksplozję wzrostu roślin podczas wiosennych deszczów, które dostarczyły więcej owadów, którymi żywiły się ptaki.
Miasto, które w poprzednich latach miało trudności z realizacją projektów rewildingowych, pracuje obecnie nad stworzeniem 49 000 metrów kwadratowych “zazielenionych” ulic i 783 300 zielonych terenów otwartych. Ponadto, w całym mieście rozmieszczono ule i hotele dla owadów, a także 200 wież lęgowych dla ptaków i nietoperzy, aby zachęcić do jeszcze większej bioróżnorodności.
Źródła:
Barcelona Biodiversity Plan 2020 https://cdn.fs.guides.co/D43KeUVWQASnXf6uKxvF
Barcelona Biodiversity Atlas https://ajuntament.barcelona.cat/ecologiaurbana/en/barcelona-biodiversity-atlas
Barcelona green infrastructure and biodiversity plan 2020. Summary, źródło: https://cdn.fs.guides.co/D43KeUVWQASnXf6uKxvF
Bat boxes, ‘greened’ streets and bug hotels: Barcelona embraces its wild side, Stephen Burgen, The Guardian, źródło: https://www.theguardian.com/environment/2021/jan/31/bat-boxes-greened-streets-and-insect-hotels-barcelona-embraces-its-wild-side-aoe
Barcelona Biodiveristy Atlas, Ajuntament de Barcelona, źródło: https://ajuntament.barcelona.cat/ecologiaurbana/en/barcelona-biodiversity-atlas
Urban Butterfly Monitor Scheme, CREAF, źródło: https://www.creaf.cat/urban-butterfly-monitor-scheme
Alcorques vivos: una fórmula sencilla para revitalizar la biodiversidad urbana, El Click Verde, źródło: https://elclickverde.com/blog/alcorques-vivos-una-formula-sencilla-para-revitalizar-la-biodiversidad-urbana
