W 2011 roku rzeka Chicago została uznana za jedną z najbardziej zagrożonych rzek Ameryki. Chicagowskie drogi wodne ukształtowały miasto już ponad sto lat temu, a do dziś wśród mieszkańców miasta dominuje obraz rzeki jako struktury przemysłowej, nieczystej, dalekiej od żywego ekosystemu. Zanieczyszczenie wody było zwalczane na przestrzeni lat poprzez różne interwencje, jednak większość brzegów rzeki ma twarde krawędzie, co praktycznie nie daje możliwości stworzenia zielonych brzegów i nadrzecznych ekosystemów brzegowych. Również dzikie zwierzęta wodne i roślinność były w dużej mierze nieobecne.
Jednym z największych wyzwań związanych z rzeką są nieoczyszczona woda płynąca prosto do rzeki, poziom tlenu tak niski, że ryby nie są w stanie przeżyć, oraz twarde pionowe ściany uniemożliwiające powstanie naturalnego ekosystemu. Dodatkowo, ulewne deszcze powodują, że ścieki wyciekają do wody rzecznej.
Plan budowy eko-parku na Kanale North Branch (kanał rzeki stworzony przez człowieka) w pobliżu Goose Island ma na celu przekształcenie najbardziej zanieczyszczonej odnogi rzeki w sanktuarium dla dzikiej przyrody i ludzi. Jako inicjatywa organizacji non-profit Urban Rivers, park Wild Mile będzie się znacznie różnił od innych rekreacyjnych części rzeki Chicago – jego głównym celem jest stworzenie zdrowego ekosystemu, tak aby dzikie zwierzęta wróciły do miasta. Projekt eko-parku powstał przy współpracy Urban Rivers i chicagowskiej firmy architektonicznej Skidmore, Owings & Merrill.
Jako że Kanał North Branch nie jest już miejscem dla większego ruchu łodzi, stanowi on idealne miejsce dla projektu ekologicznego. Pomysł ponownego zdziczenia rzeki i jej okolic polega na przekształceniu jej przemysłowych ograniczeń, tak aby stalowe ściany pracowały na rzecz okolicznych roślin i zwierząt, a nie przeciwko nim. W tym celu rzeka zostanie częściowo wyłożona pływającymi grządkami roślin. Pływające rabaty, które są sadzone na lądzie, a następnie wywożone łodzią na rzekę, zawierają tysiące rodzimych roślin z Illinois.
Oprócz pływających rabat, architekci, ekolodzy i planiści miejscy wymyślili łatwy do wdrożenia, modułowy plan obejmujący przestrzeń przybrzeżną. Obejmuje on rzeźbione gawry, ogrody dla zapylaczy, wodospady napowietrzające, hamaki, parki kopcowe, ścieżki przyrodnicze i możliwości instalacji artystycznych.
Jako że projekt Wild Mile jest projektem długoterminowym, Urban Rivers liczy, że promenada rzeczna obejmie całą wschodnią stronę Goose Island, a także, że powstanie tam sala lekcyjna, punkty widokowe na rzekę i miejsca piknikowe. Pierwsza część promenady zostanie sfinansowana przez miasto, z opłat za użytkowanie otwartej przestrzeni, oraz przez Shedd Aquarium. Dużą rolę w projekcie mają też wolontariusze i wolontariuszki, którzy m.in. zbierają śmieci z rzeki za pomocą kajaków.
Urban Rivers i Shedd Aquarium prowadzą badania naukowe związane ze zdrowiem ekosystemu North Branch, monitorując azotany i tlen w wodzie, badając wpływ pływających sadzarek na ekosystem czy eksperymentując z małżami filtrującymi wodę. Urban Rivers ma nadzieję edukować społeczeństwo o wpływie projektu na ekosystem rzeki. “Myślę, że w przeszłości ludzie postrzegali rzekę jako swego rodzaju zmorę. Jakby to była rzecz, którą farbujesz na zielono i przejeżdżasz, a tak naprawdę nie pływasz w niej, nie rekreujesz się w niej, to po prostu tak jakby tam była” mówi Nick Wesley, współzałożyciel i dyrektor Urban Rivers.
Teraz ma to być miejsce, gdzie można obserwować gęsi, badać pień drzewa, który został rozebrany przez bobra lub podziwiać migrujące ptaki. Ostatniej zimy w przy North Avenue pojawił się orzeł przedni. “W 1990 roku byłoby to coś niesłychanego” – powiedział Phil Nicodemus, dyrektor ds. badań Urban Rivers. Populacje ryb także odbiły się od dna – kiedy w latach 70-tych rozpoczęto monitoring populacji w rzece, stwierdzono występowanie około 10 gatunków ryb – teraz jest ich od 60 do 70. Zespół projektowy wyraził nadzieję, że podobne działania będzie można powtórzyć w innych lokalizacjach na terenie Chicago.
Wild Mile Chicago, źródło: biomatrixwater.com
Źródła:
- Wild Mile Chicago, źródło: https://www.wildmilechicago.org/
- Creating corridor of natural habitats along Chicago River could create jobs, reduce flooding and pollution, study says, Patrick M. O’Connell, Chicago Tribune, źródło: https://www.chicagotribune.com/news/ct-chicago-river-blue-green-corridor-economic-development-20190313-story.html
- Not just ‘this thing that you dye green and you drive over’: Nonprofit hopes to connect residents with Chicago River’s wild side, Talia Soglin, Chicago Tribune, źródło: https://www.chicagotribune.com/news/environment/ct-urban-rivers-wild-mile-20210809-whxlk6jff5hz3lhmdwvb2ugpfq-story.html
- Wild Mile, SOM, źródło: https://www.som.com/projects/wild-mile/
